آیا پایه‌های اسلام را می‌شناسید؟ – سلسله دروس اصول کافی (جلسه ششم)
عناوین ذکر شده در این سخنرانی :
درس کافی، جلد دوم، جلسه شصت و ششم مورد بحث قرار گرفت.
بحث پیرامون باب دعاهای اسلامی و پایه‌های آن بود.
حدیث ششم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
تمرکز بر پایه های اساسی اسلام بود.
محتوای جلسه بر روی دعاهای اسلامی در کافی متمرکز بود.
فهم عمیق از مبانی اعتقادی اسلام هدف جلسه بود.
خلاصه نکات گفته شده :
بحث پیرامون درس کافی
در این جلسه از درس کافی، جلد دوم، جلسه شصت و ششم، مباحث مربوط به باب دعاهای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. محور اصلی بحث، پایه‌های اساسی دین اسلام و ریشه‌های اعتقادی آن بود. مدرس با اشاره به حدیث ششم در این باب، به تحلیل و تفسیر مفاهیم کلیدی پرداخت. هدف اصلی از این جلسه، افزایش درک و فهم عمیق از مبانی اعتقادی اسلام بود.
تحلیل حدیث ششم
حدیث ششم در باب دعاهای اسلامی، سنگ بنای اصلی این بحث را تشکیل می‌داد. مدرس به طور مفصل به تفسیر و تحلیل این حدیث پرداخت و سعی در کشف معانی نهفته و ارتباط آن با دیگر مفاهیم اسلامی داشت. تأکید بر شناخت عمیق و درک صحیح از این حدیث برای فهم بهتر پایه‌های اسلام بود. مباحث مرتبط با دعا و اهمیت آن در زندگی مذهبی نیز جزئی از این بحث بودند.
کافی ج 2 جلسه 6
6 3- 57- 1 مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ عِيسَى بْنِ السَّرِيِّ أَبِي الْيَسَعِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَخْبِرْنِي بِدَعَائِمِ الْإِسْلَامِ الَّتِي لَا يَسَعُ أَحَداً التَّقْصِيرُ عَنْ مَعْرِفَةِ شَيْ‌ءٍ مِنْهَا الَّذِي مَنْ قَصَّرَ عَنْ مَعْرِفَةِ شَيْ‌ءٍ مِنْهَا فَسَدَ دِينُهُ وَ لَمْ يَقْبَلِ [اللَّهُ] مِنْهُ عَمَلَهُ وَ مَنْ عَرَفَهَا وَ عَمِلَ بِهَا صَلَحَ لَهُ دِينُهُ وَ قَبِلَ مِنْهُ عَمَلَهُ
الكافي (ط – الإسلامية)، ج2، ص: 20
وَ لَمْ يَضِقْ بِهِ مِمَّا هُوَ فِيهِ لِجَهْلِ شَيْ‌ءٍ مِنَ الْأُمُورِ جَهْلُهُ
قوله: (و لم يضق به)و فى بعض النسخ لم يضر به يعنى لم يضق أو لم يضر به من أجل ما هو فيه من معرفة دعائم الاسلام و العمل بها جهل شى‌ء جهله من الامور التى هى ليست من الدعائم فقوله «مما هو فيه» تعليل لعدم الضيق أو الضرر و قوله «لجهل شى‌ء» تعليل للضيق أو الضرر. و قوله «جهله» صفة لشى‌ء. و قوله «من الامور» عبارة عن غير الدعائم من شعائر الاسلام فليتأمل. «شرح الكافي؛ ج8، ص: 64»
فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ الْإِيمَانُ بِأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ ص وَ الْإِقْرَارُ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ حَقٌّ فِي الْأَمْوَالِ الزَّكَاةُ
قوله: (و حق فى الاموال الزكاة)«حق» مرفوع عطف على الشهادة، أو مجرور عطفا على ما جاء به، و الزكاة على التقديرين بدل عنه «شرح الكافي؛ ج8، ص: 64»
وَ الْوَلَايَةُ الَّتِي أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهَا وَلَايَةُ آلِ مُحَمَّدٍ ص قَالَ فَقُلْتُ لَهُ هَلْ فِي الْوَلَايَةِ شَيْ‌ءٌ دُونَ شَيْ‌ءٍ فَضْلٌ يُعْرَفُ لِمَنْ أَخَذَ بِهِ قَالَ نَعَمْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللّٰهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ مَاتَ وَ لَا يَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً وَ كَانَ رَسُولَ اللَّهِ ص وَ كَانَ عَلِيّاً ع وَ قَالَ الْآخَرُونَ كَانَ مُعَاوِيَةَ ثُمَّ كَانَ الْحَسَنَ ع ثُمَّ كَانَ الْحُسَيْنَ ع وَ قَالَ الْآخَرُونَ- يَزِيدَ بْنَ مُعَاوِيَةَ وَ حُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ وَ لَا سَوَاءَ وَ لَا سَوَاءَ قَالَ ثُمَّ سَكَتَ ثُمَّ قَالَ أَزِيدُكَ فَقَالَ لَهُ حَكَمٌ الْأَعْوَرُ نَعَمْ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ ثُمَّ كَانَ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ ثُمَّ كَانَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ أَبَا جَعْفَرٍ وَ كَانَتِ الشِّيعَةُ قَبْلَ أَنْ يَكُونَ أَبُو جَعْفَرٍ وَ هُمْ لَا يَعْرِفُونَ مَنَاسِكَ حَجِّهِمْ وَ حَلَالَهُمْ وَ حَرَامَهُمْ حَتَّى كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ فَفَتَحَ لَهُمْ وَ بَيَّنَ لَهُمْ مَنَاسِكَ حَجِّهِمْ وَ حَلَالَهُمْ وَ حَرَامَهُمْ حَتَّى صَارَ النَّاسُ يَحْتَاجُونَ إِلَيْهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا كَانُوا يَحْتَاجُونَ إِلَى النَّاسِ وَ هَكَذَا يَكُونُ الْأَمْرُ- وَ الْأَرْضُ لَا تَكُونُ إِلَّا بِإِمَامٍ وَ مَنْ مَاتَ لَا يَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً وَ أَحْوَجُ مَا تَكُونُ إِلَى مَا أَنْتَ عَلَيْهِ إِذْ بَلَغَتْ نَفْسُكَ
الكافي (ط – الإسلامية)، ج2، ص: 21
هَذِهِ وَ أَهْوَى بِيَدِهِ إِلَى حَلْقِهِ وَ انْقَطَعَتْ عَنْكَ الدُّنْيَا تَقُولُ لَقَدْ كُنْتُ عَلَى أَمْرٍ حَسَنٍ
أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ عِيسَى بْنِ السَّرِيِّ أَبِي الْيَسَعِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ
نظر به این که حدیث 6 دارای اغلاق در بعضی از عبارات است وشارحین نیز احتملاتی داده اند
از خواندن کل حدیث صرفنظر می کنیم وبه چند مطلب که از حدیث به دست می آید بسنده می کنم :
1 – عمل به دعائم اسلام سبب می شود خداوند از غیر دعائم در صورت جهل چشم پوشی کند .
2 –هر کس بمیر بدون شناخت امام زمان خویش مرگ او جاهلانه است . «وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ مَاتَ وَ لَا يَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً»
3- قبل از زمان امام باقر (ع ) شیعه نسبت به مناسک حج ودیگر مسائل حرام وحلال شناخت کافی نداشت ونداشت ونیازمند به اهل سنت بود.ند با اغاز امامت اماباقر ورق برگشت آن حضرت مناسک حج ودیگر مسائل را چنان تبیین کرد که اهل سنت به شیعه نیازمند شدند.
4- سخترین زمانی که انسان احساس نیاز به شناخت امام پیدا می کند هنگامی است که نفس به گلو برسد وبه پایان دنیا برسد این لحظه با خود می گوید که کارمن زیبا بوده وراه من زیبا بوده .
7 3- 60- 1 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ مُثَنًّى الْحَنَّاطِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَجْلَانَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ الْوَلَايَةِ وَ الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ صَوْمِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ الْحَجِّ
8 3- 60- 2 عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ صَالِحِ بْنِ السِّنْدِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ أَبَانٍ عَنْ فُضَيْلٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَمْ يُنَادَ بِشَيْ‌ءٍ مَا نُودِيَ بِالْوَلَايَةِ يَوْمَ الْغَدِيرِ
9 3- 61- 1 عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عِيسَى بْنِ السَّرِيِّ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع حَدِّثْنِي عَمَّا بُنِيَتْ عَلَيْهِ دَعَائِمُ الْإِسْلَامِ إِذَا أَنَا أَخَذْتُ بِهَا زَكَى عَمَلِي وَ لَمْ يَضُرَّنِي جَهْلُ مَا جَهِلْتُ بَعْدَهُ فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ ص وَ الْإِقْرَارُ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ حَقٌّ فِي الْأَمْوَالِ مِنَ الزَّكَاةِ وَ الْوَلَايَةُ الَّتِي أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهَا وَلَايَةُ آلِ مُحَمَّدٍ ص فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ مَنْ مَاتَ وَ لَا يَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- أَطِيعُوا اللّٰهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَكَانَ عَلِيٌّ ع ثُمَّ صَارَ مِنْ بَعْدِهِ- الْحَسَنُ ثُمَّ مِنْ بَعْدِهِ الْحُسَيْنُ ثُمَّ مِنْ بَعْدِهِ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ثُمَّ مِنْ بَعْدِهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ هَكَذَا يَكُونُ الْأَمْرُ إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَصْلُحُ إِلَّا بِإِمَامٍ وَ مَنْ مَاتَ لَا يَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً وَ أَحْوَجُ مَا يَكُونُ أَحَدُكُمْ إِلَى مَعْرِفَتِهِ إِذَا بَلَغَتْ نَفْسُهُ هَاهُنَا قَالَ وَ أَهْوَى بِيَدِهِ إِلَى صَدْرِهِ يَقُولُ حِينَئِذٍ لَقَدْ كُنْتُ عَلَى أَمْرٍ حَسَنٍ .
دانلود فایل
سوالات متداول
- سوال: موضوع درس امروز چیست؟
پاسخ: درس امروز مربوط به کتاب کافی، جلد دوم، جلسه شصت و هشتم است که در باب دعاهای اسلامی بحث می‌شود. موضوع اصلی، پایه‌های اسلام و حدیث ششم در این باب است. - سوال: حدیث مورد بحث در این جلسه کدام است؟
پاسخ: درس بر روی حدیث ششم در باب دعاهای اسلامی در کتاب کافی متمرکز است. - سوال: هدف اصلی این جلسه از درس چیست؟
پاسخ: هدف اصلی، بررسی پایه‌های اسلام و شرح حدیث ششم در باب دعاهای اسلامی است. - سوال: آیا در این جلسه به جزئیات حدیث ششم پرداخته شده است؟
پاسخ: متن ارائه شده فقط به اشاره مکرر به حدیث ششم می‌پردازد و جزئیات آن در این بخش ارائه نشده است. - سوال: چه کتابی در این درس مورد مطالعه قرار گرفته است؟
پاسخ: کتاب کافی، جلد دوم مورد بررسی قرار گرفته است. - سوال: این جلسه چه بخشی از کتاب کافی را پوشش می‌دهد؟
پاسخ: این جلسه به بخش مربوط به باب دعاهای اسلامی در جلد دوم کتاب کافی اختصاص دارد. - سوال: آیا در این بخش از درس به ذکر منابع یا شواهدی برای ادعای مطرح شده پرداخته شده است؟
پاسخ: خیر، جز اشاره به حدیث ششم، اطلاعات دیگری در این مورد ارائه نشده است. - سوال: آیا می‌توان از این درس به اطلاعات کاملی درباره پایه‌های اسلام دست یافت؟
پاسخ: متن ارائه شده فقط به ذکر موضوع و اشاره به حدیث ششم در باب دعاهای اسلامی می‌پردازد و اطلاعات کاملی در مورد پایه‌های اسلام ارائه نمی‌دهد.
