( سال تحصیلی 1399-1400)
متن درس خارج حج 115
اقول والصناعة تقتضی تخصیص العموم بالموارد الاربعة او الخمسة کما ذکره الشیخ وذهب الیه فی النهایة والتهذیب والخلاف وذلک من ان اجل حدیث معاویة بن عمار الذی قد مر فی رقم 596 ولکن ذکر العود فی غیره وذکر الکافور فی باب غسل المیت وایضا النهی عن الریاحین فی الاخبار المذکورة فی الوسائل اباء بعض العمومات
عن التخصیص و یقوی احتمال ان یکون الحصر فی الاربعة فی حدیث معاویة بن عمار حصرا اضافیا لا حقیقیا
و اختلاف اقوال الفقهاء وایضا اختلاف اقوال الشیخ فی کتبه شاهد آخر علیه . مضافا الی ان المکروه فی حدیث معاویة بن عمار فی الادهان الطیبة دون غیرها ولعل للدهن خصوصیة . فالاحتیاط یقتضی منع المحرم من مطلق الطیب کما ذهب الیه المشهور .
قوله :والصید
ویدل علیه الکتاب :
الاول : يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَكُمْ بَهيمَةُ الْأَنْعامِ إِلاَّ ما يُتْلى عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ ما يُريدُ (المائدة :1)
چند فرمان :
- اى كسانى كه ايمان آوردهايد! به پيمان‌ها و قرارداد‌ها وفا كنيد! خواه پیمان بنده با خدا باشد؛ از این رو شامل تمام حلال وحرام و واجب و حرام میشود؛ چون همة آن‌ها نوعی پیمانی است که خدا بر عهدة بنده قرارداده و یا پیمان بنده با بنده باشد.2. جنین در رحم چهارپایان بر شما حلا ل است و با ذبح مادر جنین هم حلال میشود.3. چند چیز حرام است که توضیح آن در آیة 3 همین سوره خواهد آمد. 4. صید حیوان بر کسی که در حال احرام است جایز نیست. (احرام عبارت است از گفتن لبیک و پوشیدن لباس مخصوص برای انجام عمره و یا حج.) خداوند هرچه بخواهد (و مصلحت باشد) حكم مىكند.
الثانی : يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْياً بالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعامُ مَساكينَ أَوْ عَدْلُ ذلِكَ صِياماً لِيَذُوقَ وَبالَ أَمْرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَ مَنْ عادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ وَ اللَّهُ عَزيزٌ ذُو انْتِقامٍ (المائده :95 )
اى مؤمنان در حال احرام، شكار نكنيد، و هركس از شما عمداً آن صید را به قتل برساند، بايد كفارهاى معادل آن از چهارپايان بدهد. ( به جای کشتن شتر مرغ، شتر قربانی کند. به جای کشتن گورخر گاو قربانی کند. و به جای کشتن آهو و روباه، گوسفند قربانی کند.)[1]البته معادل بودن آن باید توسط دو نفر عادل تأیید شود. این معادل باید به کعبه برسد. (اگر کشتن صید در احرام عمره اتفاق بیفتد، محل ذبح معادل، مکه است. و اگر در احرام حج اتفاق بیفتد، محل ذبح معادل، منی می‌باشد.) و اگر کسی قدرت خرید معادل ندارد، باید روزه بگیرد تا كيفر كار خود را بچشد. خداوند گذشته را عفو كرده است، ولى هركس تكرار كند، خدا از او انتقام مىگيرد؛ و خداوند، توانا و صاحب انتقام است.
البته صيد دريا و طعام آن براى شما و كاروانيان حلال است؛ تا در حال احرام از آن بهرهمند شويد؛ ولى مادام كه محرم هستيد، شكار صحرا براى شما حرام است؛ و از (نافرمانى) خدايى كه به سوى او محشور مىشويد، بترسيد!
یاد آور میشود که کشتن صید از روی خطا در جریمة مالی، همانند عمد است، هرچند گناه مرتکب نشده است.[2]
[1]. مفاد روایاتی معتبر در تهذیب، ج 5، ص 341، ح 118.
[2]. مفاد روایات ائمه:.
